Ο μυστηριώδης Ίακχος των Ελευσινίων

Ο "Δελφικός", τακτικός επισκέπτης μας έστειλε το παρακάτω κείμενο από τον Ηρόδοτο. Καλοδεχόμαστε τη συνεργασία του καθώς και άλλες πρωτοβουλίες αναγνωστών που θα προκύψουν.
Σημείωση: Διατηρούμε την ορθογραφία και τη στίξη του κειμένου του αποστολέα.

Ηροδ.Η 65 Ο Αθηναίος Δίκαιος του Θεοκύδη, φυγάς και με υπόληψη στους Μήδους. Την εποχή εκείνη οταν καταστρεφόταν η έρημη Αττική από το πεζικό του Ξέρξη, έτυχε να είναι μαζί με τον Λακαιδεμόνιο Δημάρατο στο Θριάσιο πεδίο και είδε κουρνιαχτό να υψώνεται απο την Ελευσίνα σαν να περπατούσαν τουλάχιστο τριάντα χιλιάδες άνθρωποι. Ενω δε απορούσαν έκπληκτοι αυτός και ο Δημάρατος, ποιοί άραγε να σηκώνανε αυτή τη σκόνη. Ξαφνικά είπε...


ακούσαμε μια φωνή και αναγνώρισα πως η φωνή αυτή ηταν ο μυστικός ίακχος <δηλ, ύμνος που τον έψαλαν στον θεό Βάκχο>. Ο Δημάρατος αδαής στα Ελευσίνια μυστήρια θέλησε να μάθει τι ήταν αυτό που έλεγαν. Εγώ απάντησα "Δημάρατε, είναι αδύνατο να μη συμβεί κάποια μεγάλη ζημιά στο στρατό του Βασιλιά, για δε μένει αμφιβολία πως αφού η Αττική είναι έρημη αυτό που ακούμε είναι κάτι θεϊκό κι έρχεται από την Ελευσίνα, για να βοηθήσει τους Αθηναίους και τους συμμάχους. Αν ο κουρνιαχτός αυτός πάει κατά την Πελοπόννησο ο κίνδυνος θα βαρύνει στο βασιλιά του στό στρατό της ξηράς, αν πάει κατά το στόλο στη Σαλαμίνα ο βασιλιάς θα κινδυνεύσει να χάσει το ναυτικό του". Οι Αθηναίοι κάθε χρόνο κάμνουν γιορτή προς τιμήν της μητέρας και της κόρης <Δήμητρας και Περσεφόνης> κι εκεί μυείται όποιος θέλει απ' αυτους ή και απ΄ τους άλλους Ελληνες. Η φωνή που ακούς είναι μυστική φωνή, που την συνηθίζουν σ' αυτή τη γιορτή και λέγεται Ιακχος. Μετά απ' αυτά ο Δημάρατος επανέλαβε, σώπα και μην το πείς σε κανέναν άλλο γιατί αν αυτά φτάσουν στ' αυτιά του βασιλιά θα χάσεις το κεφάλι σου κι ουτ'εγώ θα μπορέσω να σε σώσω ούτε κανένας άλλος.
Κάτσε φρόνιμα λοιπόν, κι όσο για τον στρατό ας φροντίσουν οι θεοί γι' αυτόν. Τέτοια συμβουλή έδωσε ο Δημάρατος. Στο μεταξύ η βουή και το σύννεφο της σκόνης κρατούσε κατά τη Σαλαμίνα όπου ήταν Ελληνικός στόλος κι έτσι καταλάβαμε ότι το ναυτικό του Ξέρξη ήταν γραφτό να καταστραφεί. Αυτά διηγήθηκε ο Δίκαιος του Θεοκύδη επικαλούμενος τα μαρτύρια του Δημάρατου και μερικών άλλων.
<Μτφ.Αδ. Θεοφίλου Πάπυρος 1953>