Οι Αμερικανοί ξανανοίγουν τον φάκελλο της τρομοκρατίας

Για ευνόητους λόγους. Λίγες ημέρες έπειτα από την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ όπου επικεντρώνουν επίσημα στον τρομοκρατικό κίνδυνο της λαθρομετανάστευσης, επιλέγουν ανεπίσημα να αδειάσουν τους Άγγλους της Scotland Yard, να μιλήσουν για 8 ασύλληπτους και να διασύρουν τους Έλληνες δικαστές που δεν έκαναν τη δουλειά τους. Για λόγους που μόνο εκείνοι γνωρίζουν συμπεριφέρονται με το "γάντι" στον Γιωτόπουλο. Ακολουθεί η συνέντευξη του αμερικανού:

Τζον Μπρέιντι Κίσλινγκ. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία. Σταδιοδρόμησε ως διπλωμάτης καριέρας στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ επί είκοσι χρόνια. Τον Φεβρουάριο του 2003 ήταν πολιτικός σύμβουλος της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα. Αποφάσισε να παραιτηθεί από την ασφάλεια της θέσης του διαπιστώνοντας ότι η επικείμενη εισβολή της χώρας του στο Ιράκ ήταν μια ολέθρια απόφαση για τα συμφέροντα της Αμερικής. Η επιστολή της παραίτησής του έκανε τον γύρο του κόσμου. Δημοσιεύτηκε πρώτα στους «New York Times» και ύστερα σε δεκάδες χιλιάδες εφημερίδες, περιοδικά και ιστοσελίδες, που την πρόβαλαν σαν ένα μανιφέστο μιας Αμερικής που μπορεί να κάνει τη διαφορά -προς το καλύτερο. Μιας υπερδύναμης που νομιμοποιεί κάθε πολιτική απόφασή της στηρίζοντάς τη σε ηθικά θεμέλια.
Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Ετοιμάζει βιβλίο για την υπόθεση της «17Ν». Τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει είναι συγκλονιστικά. Η συνάντησή μας έγινε στο σπίτι τού κ. Κίσλινγκ στην Πλάκα, ένα σημείο της Αθήνας που έχει γοητεύσει (ίσως και παγιδεύσει) τον συμπαθή Αμερικανό πρώην διπλωμάτη, ο οποίος προσπαθεί να εξιχνιάσει τα… ανεξιχνίαστα.


Οι απαρχές της «17Ν»

- Πόσο δύσκολο έργο είναι να στοιχειοθετηθεί η ανθρωπογεωγραφία της οργάνωσης και οι απαρχές της δράσης της;
Εντοπίζω τις ρίζες της οργάνωσης στην ένοπλη αντιχουντική αντίσταση. Δεν είμαι σίγουρος ότι η «17Ν» υφίστατο από την αρχή ως συμπαγής ομάδα ή απλώς χρησιμοποιήθηκε ως μια «ταμπέλα» από μια χούφτα ανθρώπους. Στην πρώτη προκήρυξη δεν είχαν αποφασίσει καλά-καλά ούτε για το όνομά τους. Ξεκίνησαν ως «17 Νοέμβρη». Λίγους μήνες αργότερα αυτό άλλαξε σε «Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη». Αρχικώς δεν έδιναν κανένα ιστορικό, καμία εξήγηση για την ύπαρξή τους. Αν εξ αρχής ήταν αληθινή ομάδα, στην πρώώτη παράγραφο της πρώτης προκήρυξης θα περιέγραφαν ποιοι είναι -ιστορικά, ιδεολογικά κ.λπ.
Αυτό δεν υπάρχει, διότι τότε ανήκαν σε άλλες ομάδες. Το πιθανότερο είναι πως ανήκαν...

...στον ΕΛΑ. Οταν διαβάζεις την ανταλλαγή προκηρύξεων του 1981 για τον εμπρησμό των πολυκαταστημάτων «Μινιόν» και «Κατράντζος» που έγιναν τον Δεκέμβριο του 1980, καταλαβαίνεις ότι «17Ν» και ΕΛΑ… γνωρίζονταν μεταξύ τους. Γινόταν σαφές ότι ο ΕΛΑ είχε βοηθήσει τη «17Ν».


Μπλέχτηκαν κατά λάθος

Ο ίδιος έχει καταλήξει σε συμπέρασμα για το αν η «17Ν» είχε αρχηγό;
«Προσπαθώ να ακολουθήσω τη λογική των Αρχών που έψαχναν στο Παρίσι για τον “αρχηγό”. Αν διαβάσετε τις αυτοβιογραφίες των προσωπικοτήτων της αντιχουντικής δράσης, θα δείτε ότι έχουν αναπτύξει μια αλλεργία για τη λέξη “αρχηγός”. Ωστόσο, ο όρος ίσως να μην είναι απόλυτα αδόκιμος. Υπάρχουν μερικοί υπερδραστήριοι άνθρωποι που πάντοτε κάνουν τα περισσότερα. Ετσι κερδίζουν την εκτίμηση των άλλων.»

Εκείνος θα μπορούσε να… απονείμει τον τίτλο του αρχηγού σε κάποιον;
«Εχουμε ορισμένα προανακριτικά ευρήματα και ομολογίες. Είναι μεν σημαντικά στοιχεία, αλλά θα ήταν μεγάλο λάθος να πιστέψουμε ότι ήταν η απόλυτη αλήθεια. Ο Σάββας Ξηρός στο βιβλίο του “Η ημέρα εκείνη” γράφει μια εξήγηση για το τι έγινε τότε. Τα γραφόμενά του αλλά και τα λεγόμενά του πρέπει να τα εξετάζουμε με διπλή προσοχή πριν δεχτούμε οτιδήποτε. Ο Ξηρός επέλεξε να ακολουθήσει την εξής, εξαιρετικά επικίνδυνη, τακτική με την Αστυνομία: να πει μερικές αλήθειες και μερικά ψέματα. Τα αποτελέσματα της τακτικής του δεν του άρεσαν πολύ. Νόμιζε πως θα μπορούσε να σώσει ανθρώπους. Εσωσε μερικούς, αλλά όχι πάντα αυτούς που ήθελε. Νομίζω πως κατά λάθος μπλέχτηκαν ο Βασίλης και ο Χριστόδουλος. Η πραγματική εμπλοκή τους δεν θα γίνει ποτέ απόλυτα ξεκάθαρη.»



Τα οικονομικά της «17Ν»

Κατά τη γνώμη του κ. Κίσλινγκ, τα τετράδια με τις εγγραφές εισροών-εκροών από τα ταμεία της «17Ν» που βρέθηκαν στις γιάφκες της οργάνωσης είναι υλικό ύψιστης σημασίας που έμεινε αναξιοποίητο:

«Ο εισαγγελέας πίστεψε στην πρώτη δίκη πως τα οικονομικά τετράδια καλύψανε περίπου τρία χρόνια της δράσης της “17Ν”. Στην πραγματικότητα περιγράφουν δράση περίπου επτά ετών και μάλιστα με αναλυτικό τρόπο. Μόνο για τρεις μήνες σταμάτησαν οι εγγραφές, επειδή εξαντλήθηκαν τα οικονομικά της “17Ν” -στα τέλη του 1996, όταν αντιμετώπισαν οξύ πρόβλημα ρευστότητας.»

Είναι δυνατόν να μην εστιάσουν οι Αρχές το ενδιαφέρον τους σε υλικό τόσο μεγάλης σημασίας; Για τον κ. Κίσλινγκ η… παράλειψη αυτή εξηγείται εύκολα:
«Η στάση του εισαγγελέα δείχνει άγνοια αλλά δείχνει και κάτι άλλο. Οι ανακριτικές αρχές προτιμούσαν να μην μπερδέψουν τον εισαγγελέα με λεπτομέρειες που δεν ταιριάζουν πολύ με τις ομολογίες! Από την ανάλυση των οικονομικών τετραδίων της οργάνωσης οι Αρχές πήραν ό,τι μπόρεσαν για τον χρόνο που είχαν διαθέσιμο. Μπορεί η ανάκριση του Σάββα και των άλλων συλληφθέντων να ήταν ενδελεχής, αλλά τελικά η ανάλυση των τετραδίων ήταν πολύ πρόχειρη και όχι συστηματική. Δυστυχώς, άφησαν περιθώρια να καλυφθούν ίχνη.»


Οι οκτώ άγνωστοι

- Οι Αρχές μάς διαβεβαίωσαν ότι είχαμε πλήρη εξάρθρωση της «17Ν». Αληθεύει; Είναι όλοι οι αυτουργοί πίσω από τα κάγκελα της φυλακής;
Υπάρχουν τουλάχιστον οκτώ άτομα που ήταν μέλη της «17Ν», που δεν ξέρουμε ποιοι είναι και δεν δικάστηκαν ποτέ. Τουλάχιστον! Ξέρουμε ψευδώνυμα και επίσης γνωρίζουμε ότι μερικοί δικασθέντες δεν είναι δυνατόν να είχαν το ψευδώνυμο που τους έδωσε ο Σάββας Ξηρός. Θα σας δώσω μόνο ένα παράδειγμα: έχουμε έναν κατηγορούμενο με το ψευδώνυμο «Νικήτας» και έναν με το ψευδώνυμο «Βαγγέλης». Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Ο «Βαγγέλης» είναι ο «Νικήτας»! Ο Βαγγέλης αλλάζει ψευδώνυμο τον Μάιο του 1993. Κατά… σύμπτωση είναι ο μήνας που βρίσκουν τον Τζωρτζάτο να παρακολουθεί το σπίτι του Αμερικανού στρατιωτικού ακόλουθου Μάκινταϊρ, στην περιοχή της Φιλοθέης. Ισως τότε δεν έπρεπε να έχουμε ειδοποιήσει την Ελληνική Αστυνομία. Φαίνεται ότι ήταν τεράστιο λάθος, μια και χάθηκε μια μεγάλη ευκαιρία μέσω του Τζωρτζάτου να αποκαλυφθούν πολλά πράγματα για τη «17Ν». Τότε ο «Βαγγέλης» αλλάζει ψευδώνυμο και γίνεται «Νικήτας».

Από πού συμπεραίνει ο κ. Κίσλινγκ ότι έγινε η αλλαγή των ψευδωνύμων;
«Εχουμε μια συνεπή ροή πληρωμών με το ίδιο ποσό, στο ίδιο πλαίσιο. Από τη μια μέρα στην άλλη, τον Μάιο του 1993, εμφανίζεται το όνομα “Νικήτας”. Μάλιστα, στην πρώτη εγγραφή το όνομα είναι ολόκληρο και όχι με αρχικά. Η Αστυνομία κατάλαβε τι είχε συμβεί. Γι’ αυτό ο Σάββας Ξηρός στη δεύτερη ή στην τρίτη προανάκριση είπε ότι μπορεί να υπάρχει και δεύτερος “Νικήτας” ή ότι πάντα υπήρχε ένας “Νικήτας” μέσα στην οργάνωση και άλλες ωραίες θεωρίες που δεν ισχύουν. Ούτε ο Παπαναστασίου ούτε ο Παύλος Σερίφης μπορεί να είναι τα πρόσωπα πίσω από τα ψευδώνυμα “Βαγγέλης” και “Νικήτας”. Ομως ο “Νικήτας” είναι πρόσωπο με πολύ μεγάλη σημασία, αφού είναι εκείνος που κάθε φορά παίρνει το μεγαλύτερο οικονομικό πριμ.»

- «Νικήτας» είναι ο Τζωρτζάτος;
Οχι. Το ψευδώνυμο που είχε τελικά ο Τζωρτζάτος είναι άλλο θέμα. Το ερευνώ και θα καταλήξουμε σε κάποιο συμπέρασμα.


Οι Αγγλοι και ο Γιωτόπουλος

Ο έμπειρος διπλωμάτης, που έχει αφιερώσει πολλά χρόνια από τη ζωή του στη συστηματική έρευνα για την αληθινή ιστορία της «17Ν» (και οφείλω να ομολογήσω πως εργάζεται με ιδιαίτερα συστηματικό τρόπο), διαφωνεί με την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη που θέλει τους Βρετανούς να έχουν αποφασιστική συμβολή στην εξάρθρωση της οργάνωσης:
«Δεν βλέπω καμία σχέση με τις συλλήψεις και τη δουλειά των βρετανικών υπηρεσιών ασφαλείας. Τι βρήκαν οι Βρετανοί; Το όνομα του Γιωτόπουλου. Το όνομα ήταν γνωστό από πριν. Ο Χρυσοχοΐδης λέει πως το γνώριζε. Το όνομα του Γιωτόπουλου ήταν λογικό να το βρεις αν έψαχνες.»

Στη συνέχεια αποκαλύπτει ότι και οι υπηρεσιακοί παράγοντες της χώρας του είχαν κάνει ακριβώς την ίδια δουλειά:
«Αυτό που έκανε η Σκότλαντ Γιαρντ και εμείς το έχουμε κάνει τουλάχιστον δύο φορές. Φτιάξαμε εμπεριστατωμένες βάσεις δεδομένων, δουλέψαμε με υπολογιστές, φτιάξαμε διαγράμματα, κάναμε επιστημονική δουλειά. Δεν ξέρω τι απέγινε αυτή η δουλειά. Μάλλον πήγε χαμένη. Η Ελληνική Αστυνομία είναι πολιτικοποιημένη. Οποτε αλλάζει κυβέρνηση, όλα τα παλιά… ξεχνιούνται. Το FBI είχε στενή, φιλική συνεργασία με ελληνικές αρχές. Πληρώσαμε έναν σωρό χρήματα για εκπαίδευση στελεχών της Αστυνομίας, αλλά αποτελέσματα δεν είδα.»

- Και τι έκαναν τελικά οι Αγγλοι;
Εδωσαν κάποιες καλές συμβουλές. Οπως το να βγει η φωτογραφία του Σάββα Ξηρού στην τηλεόραση. Ομως δεν έχω καμία ένδειξη ότι είχαν αποφασιστική συμβολή στην εξιχνίαση της υπόθεσης. Νομίζω ότι βοήθησαν να συγκεντρωθούν στοιχεία με τη θεωρία του Γιωτόπουλου. Ομως και αυτό είχε ένα μειονέκτημα. Οταν έπιασαν τον Σάββα, η επιμονή της ανάκρισης ήταν να βρουν τον Γιωτόπουλο ως ηγέτη. Με τον Γιωτόπουλο ο Σάββας «αγόρασε χρόνο» για κάποιους άλλους και μπόρεσε να στρέψει την ανάκριση εκεί που ήθελε.



Αθωωτικά στοιχεία!

Μια τεράστια βόμβα, εξαιρετικά μεγάλης ισχύος, ο κ. Κίσλινγκ την άφησε για το τέλος:
«Εχω και ένα ηθικό πρόβλημα. Τον Οκτώβριο ο Αρειος Πάγος θα κρίνει την αίτηση αναίρεσης κάποιων μελών της “17Ν” (σ.σ: πρόκειται για τους Σάββα, Χριστόδουλο και Βασίλη Ξηρό, Αλ. Γιωτόπουλο, Β. Τζωρτζάτο, Κ. Τέλιο, Πάτρ. Τσελέντη και Ηρ. Κωστάρη). Τα στοιχεία που έχω μπορεί να προβληματίσουν τους δικαστές και δεν ξέρω αν έχω το δικαίωμα να τα προσκομίσω ή όχι.»

- Είναι στοιχεία που συντείνουν στην αθώωση ή στην καταδίκη των αιτούντων;
Μάλλον στην αθώωση. Για συγκεκριμένα εγκλήματα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και αθώοι. Εγώ δεν είμαι Ελληνας. Φιλοξενούμαι στη χώρα σας και δεν θέλω να βάλω δυναμίτη στα θεμέλια της κοινωνίας σας.

Ακούγοντας τον προβληματισμό του κ. Κίσλινγκ, δεν μπορούσα παρά να τον παροτρύνω να δώσει στις Αρχές τα στοιχεία που διαθέτει, ακόμη και αν νομίζει ότι θα ελαφρύνει τη θέση ανθρώπων που έβλαψαν συμπολίτες του. Εκείνος προβληματίστηκε, σχολιάζοντας ότι ενδέχεται να ελαφρυνθεί η θέση ανθρώπων για ορισμένα αδικήματα, ενώ δεν έχουν διωχθεί για άλλα. Σχολίασα ότι, αν υποπτεύομαι πως κάποιος έχει διαπράξει ένοπλη ληστεία και διώκεται μόνο για κλοπή… παγωτού, αν έχω στοιχεία που τον απαλλάσσουν από τη δεύτερη κατηγορία, οφείλω να τα δώσω. Η ανταπάντησή του ήταν ρητορική: «Και αν η κλοπή παγωτού είναι ο μοναδικός τρόπος για να μπει στη φυλακή;».


«Ιδανικός εργοδότης η “17Ν”»

- Πότε η «17Ν» βρέθηκε στην οικονομική ακμή της;
Το 1992, όταν μετά τη ληστεία στα ΕΛ.ΤΑ. του Αιγάλεω αποκόμισε λεία που προσέγγιζε το 1.000.000 ευρώ. Τότε έφτασε να έχει δεκαέξι γιάφκες! Οι τρεις βρίσκονταν στη Θεσσαλονίκη και οι υπόλοιπες στην Αθήνα. Το ζήτημα είναι τι έκανε με όλες αυτές τις γιάφκες. Μερικά μέλη έμεναν σε νοικιασμένα διαμερίσματα, των οποίων το ενοίκιο πλήρωνε η «17Ν». Στα… καλύτερά της η «17Ν» είχε δαπάνες ύψους περίπου 25.000 δολαρίων τον μήνα.

Στη συνέχεια, ο κ. Κίσλινγκ είπε κάτι που δεν θα μπορούσα να έχω φανταστεί. Η «17Ν», σε αντίθεση με πάμπολλους εργοδότες, κατέβαλε κανονικά δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματα αδείας:
«Τα οικονομικά τετράδια της “17Ν” μπορούν να μας δείξουν επακριβώς τη στελέχωση της ομάδας, αν εξετάσουμε σε πόσους έδιναν δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και επιδόματα αδείας! Ο πιο μεγάλος αριθμός προσώπων που αναφέρεται να εισπράττει τα «δώρα» ήταν δεκαεπτά άτομα. Οι “17Νοεμβρίτες” ήταν εργοδότες με ωραίες αριστερές αρχές. Πρόσφεραν ό,τι έπρεπε να προσφέρεται σε βιομηχανικό εργάτη, με τη διαφορά ότι δεν ήταν δυνατόν να κολλάνε και ένσημα.»


«Please, don't kill me»

Οταν έφευγα, ο κ. Κίσλινγκ μου ζήτησε μόνον ένα πράγμα: να μην τον «σκοτώσω» δημοσιογραφικά. Κατάλαβα απόλυτα τι ήθελε να μου πει, μια και ορισμένοι συνάδελφοι στο παρελθόν αξιοποίησαν off the record συζητήσεις μαζί του, για να εξασφαλίσουν «μόρια» στην άτυπη κούρσα ταχύτητας προς την επαγγελματική καταξίωση. Ολοι γνωρίζουμε ποιοι είναι οι «δράστες» και καλό είναι να μην ακολουθείται το παράδειγμά τους. Αλλωστε, δεν θα μπορούσα να πράξω διαφορετικά. Ο κ. Κίσλινγκ είναι ευγενέστατος άνθρωπος και φίλος της χώρας μας. Στο ευπώλητο πρώτο βιβλίο του με τίτλο «Μαθήματα διπλωματίας» αναφέρει τα Σκόπια ως ΠΓΔΜ επειδή δεν ήθελε να κακοκαρδίσει τους Ελληνες αναγνώστες του. Στην αγγλική έκδοση ακολουθεί την επίσημη πεπατημένη των ΗΠΑ με μια φαρδιά-πλατιά «Μακεδονία»...

Πηγή: Espresso